Acala trung tâm DeFi, mảnh ghép xương sống của hệ sinh thái Polkadot. Tuy Nhiên Tokenomics có vấn đề thật sự. Cả nhà đọc đến cuối bài viết nhé!
Bài viết về Acala sau được dịch từ bản gốc tiếng Anh của tác giả Nick Garcia – Crypto Research, Data, and Tools | Messari
Kusama đã hoàn thành cuộc đấu giá đầu tiên và chứng minh được độ hiệu quả của cơ chế crowdloan. 5 slot cắm đầu tiên lần lượt thuộc về:
- Karura: Một giao thức DeFi với 501 308 KSM được khóa
- Moonriver: Một giao thức tương thích với Ethereum với 205,935 được khóa
- Bifrost: Một giao thức DeFi staking thanh khoản với 136,817 KSM được khóa
Người dùng đã đóng góp tổng cộng 1,113,190 KSM qua 5 cuộc đấu giá parachain bằng với khoảng hơn 10% cung KSM (Tổng cung KSM là 10 triệu). Ở thời điểm viết bài, một KSM có giá trị $353, tương đương với $393,843,038 đã được khóa lại trong đợt đấu giá đầu tiên của Kusama.
Nguồn ảnh: Dotmarketcap
Các parachains trên Kusama chính thức khởi chạy tức là Polkadot parachains cũng đến rất gần. Dự án chính thức của Karura là Acala được mong đợi sẽ đứng đầu trong hàng chờ cắm Parachain. Thêm vào đó, với sự thành công trong việc khởi chạy Karura. Acala có thể tự hào khi có một lý lịch ấn tượng với nhiều lần nhận tài trợ từ Web3 Foundation, đội ngũ giàu kinh nghiệm, danh sách cách nhà đầu tư danh tiếng, một bộ ứng dụng tài chính và hỗ trợ EVM (Máy chủ ảo Ethereum).
Trong bài báo cáo này, chúng ta sẽ có một cái nhìn sâu hơn vào Polkadot và các parachains, đào sâu vào các ứng dụng của Acala và token gốc của nó, tổng thể bối cảnh cạnh tranh và điều kiện của Acala để trở thành trung tâm DeFi.
Polkadot – Siêu giao thức với hàng trăm thành phần
Polkadot, được thành lập năm 2016 bởi Parity và Web3 Foundation(cả 2 tổ chức đều được thành lập bởi Gavin Wood), miêu tả bản thân nó như là một giao thức lớp 0 (layer 0).
Trái tim của Polkadot là Relay Chain – một blockchain kết nối, bảo đảm và quản trị các chain khác bên trong hệ sinh thái Polkadot (parachains) và là cầu nối đến các layer 1 khác, bao gồm cả Ethereum.
Polkadot đạt các thành tích như sau:
Nguồn ảnh: Messari.io
Trong khi Relay Chain được dùng như một layer trung tâm kết nối, các parachains cung cấp chức năng thu hút và phục vụ cho người dùng cuối. Parachains là các blockchains lớp thứ 1 có thể được tuỳ chỉnh cho từng trường hợp cụ thể cắm vào Relay Chain, tùy theo ý đồ thiết kế của người sở hữu slot cắm đó.
Tuy nhiên không phải parachain có triển vọng nào cũng có thể sở hữu được 1 slot cắm. Relay Chain chỉ có tối đa 100 slot cắm tương đương với số lượng 1000 validators trên mạng lưới Polkadot, vậy nên Relay Chain chỉ có thể chạy một cách an toàn, mượt mà với số lượng 100 parachains.
Acala – Trung tâm DeFi của Polkadot
Tổng quan
Acala được thành lập vào tháng 10 năm 2019 bởi Laminar và Polkawallet, với mục tiêu trở thành “Trung tâm DeFi của Polkadot”, cung cấp cơ sở hạ tầng tài chính mở, xuyên chuỗi cho hệ sinh thái Polkadot.
Acala là một blockchain lớp thứ 1 được thiết kế chuyên dùng cho các dịch vụ tài chính. Đặc biệt, Acala dự định khởi chạy một số ứng dụng có sẵn (ví dụ các ứng dụng từ Ethereum sẽ được khởi chạy với thị trường tiền tệ và các DEX có sẵn bên Ethereum sẽ chảy sang Acala) để bootstrap hệ thống và kích thích các nhà phát triển, người dùng tham gia.
Nguồn ảnh:Coin Monks
aUSD – Stablecoin
Acala stablecoin (aUSD) là stablecoin phi tập trung sử dụng trong hệ sinh thái Polkadot. aUSD được tạo ra bởi giao thức Honzon – giống với cơ chế của Maker DAO (đồng DAI). Anh em sẽ ký thác tài sản của mình như tài sản thế chấp để mở vị thế vay có thế chấp (CDP).
Acala sẽ cho phép anh em dùng nhiều loại tài sản gốc của hệ sinh thái để thế chấp, bao gồm DOT hay cả ETH và BTC đã được chuyển cầu qua Polkadot (Maker DAO chỉ cho phép ETH).
Nguồn ảnh: Acala
L-DOT – Liquid Staking
Mô hình đấu giá của Polkadot làm cho số lượng lớn DOT sẽ bị khóa (crowdloan và stake). Mặc dù điều đó sẽ làm tăng giá cho DOT nhưng các DOT bị khóa sẽ tạo ra lượng chi phí cơ hội lớn, có thể sẽ đe dọa đến an ninh hệ thống nếu các ứng dụng DeFi ra mức lãi suất tốt hơn.
Ví dụ, nếu DOT ra mức lãi suất 10% APY cho staking và Acala DEX là 25% cho cung cấp thanh khoản, các nhà đầu tư sẽ chuyển từ DOT sang Acala vì lãi suất hấp dẫn hơn và sau đó hệ thống Polkadot sẽ bị suy giảm an ninh vì số lượng DOT stake vào hệ thống quá ít.
Giao thức Homa tạo ra một bể staking mà khi chúng ta stake DOT sẽ trả lại L-DOT (Liquid DOT). L-DOT cho phép người stake DOT sử dụng các ứng dụng khác mà tối đa hóa lợi nhuận mà không cần bỏ stake DOT hay giảm bớt chi phí tấn công mạng lưới.
Ví dụ, chúng ta có thể stake DOT, nhận lại đồng L-DOT, mạng L-DOT đi đổi sang aUSD, đem aUSD đi cho vay để có thêm lợi nhuận. Thêm vào đó, Homa còn có tính năng cho phép chúng ta unstake ngay lập tức (tốn phí) hoặc một khoản thời gian trước khi nhận lại số tiền đã stake.
DEX
Acala DEX là một sản phẩm AMM chính được tạo ra như một runtime mô-đun trên blockchain Acala. Sàn DEX sẽ là một bản copy giống hệt như Uniswap: mỗi pool gồm 2 loại token, tỉ lệ trao đổi phụ thuộc vào trọng lượng của 2 loại token trong pool, hoạt động không cần sổ lệnh (order book), …
Nguồn ảnh: Acala
Ngân khố Acala
Acala thiết lập cộng đồng quản trị, ngân khố on-chain để hỗ trợ quá trình phát triển và thu hút người dùng của mạng lưới. Ngân khố của Acala có thể lưu giữ cả tài sản gốc như ACA hay các loại tài sản từ chain khác như DOT mà người hold ACA dùng để thúc đẩy hoạt động và kinh tế.
Ngân khố sẽ có ba nguồn thu chính từ giao thức, đó là: phí duy trì sự ổn định từ aUSD, lượng thanh khoản dư ra vay có thế chấp (CDP). và phí giao thức L-DOT. Dự án sẽ bootstrap ngân khố thông qua hai sự kiến (“Build Acala” và “Build Acala: Ready the Treasury“), hai sự kiện trên sẽ kêu gọi DOT để đóng góp vào ngân khố trước khi ra mắt main net Acala.
Mục tiêu bao quát của chiếc ngân khố on-chain này là để tạo ra giao thức tự duy trì. Giao thức tự duy trì là giao thức sẽ dự trữ lượng DOT đủ lớn dùng cho việc đấu giá các slot parachain trong tương lai mà không cần gọi vốn cộng đồng.
Ngân khố Acala còn có thể quản lý các khoản đầu tư chiến lược hay duy trì sự hợp tác để gia tăng giá trị của chính nó, tạo ra thêm lợi nhuận và tăng lợi ích cho người nắm giữ $ACA.
Acala EVM
The Acala EVM mở ra khả năng lập trình đa ngôn ngữ như Solidity, Substrate, WASM, v.v. Các nhà phát triển có thể áp dung contract viết bằng ngôn ngữ Solidity trên Acala với một vài thay đổi nhỏ. Khi một Dapp được triển khai trên Acala EVM, nó sẽ sử dụng các tài sản gốc trên Polkadot và các loại tài sản xuyên chuỗi, được list lên sàn DEX, được dùng chính token của chúng là phí gas.
Ví dụ Aave có thể triển khai trên Acala EVM và $AAVE sẽ trở thành tài sản gốc giao dịch trên Polkadot, sử dụng để trả phí giao dịch, được list trên các sàn DEX. Thêm vào đó, Acala EVM còn cho phép các dự án mang theo phí gas của họ (trả phí gas bằng bất kì token nào như wETH, DOT, ACA, stablecoins, v.v) và một bộ máy lịch trình tự động on-chain cho phép đăng kí và thanh toán định kì.
ACA – Acala Token
Ở thời điểm bắt đầu token của Acala (ACA) sẽ được in với số lượng tối đa là 1 tỉ token bằng với lượng cung cố định. Token ACA có hai công dụng chính:
- Quản trị: Anh em hold đồng ACA sẽ được quyền biểu quyết cho các đề xuất như là ứng cử vào hội đồng quản trị, cải tiến hệ thống, quản trị ngân khố và các thông số rủi ro chính như là trần nợ, tỷ lệ thanh lý tài sải, phí duy trì ổn định, v.v.
- Đa dụng: Đồng ACA sẽ được dùng để đem stake, trả thưởng cho anh em đóng góp lúc dự án gọi crowdloan, tạo động lực cho việc khai thác các node, trả phí cho hệ thống.
Thử thách, môi trường cạnh tranh và các tình huống khác
Bất chấp lời hứa của Acala, tầm nhìn trở thành trung tâm DeFi chưa được đảm bảo và Acala sẽ phải đội mặt với hàng loạt thử thách sau:
- Cạnh tranh về stablecoin: aUSD sẽ phải cạnh tranh với USDT và các loại stablecoins khác được dùng trên hệ sinh thái Polkadot. Tuy nhiên, đội ngũ của Acala mong đợi rằng USDT và các loại stablecoins sẽ trở thành lượng thanh khoản bổ sung cho aUSD trên sàn DEX Acala. Các stablecoins được bảo chứng như USDT cũng sẽ có các rủi ro riêng của nó so với các stablecoins được thế chấp bởi tiền mã hóa và chúng sẽ thu hút các tệp khách hàng khác nhau.
- Cạnh tranh về DeFi trên Polkadot: L-DOT sẽ phải cạnh tranh với các dự án được xây trên nền Substrate khác và một trong số đó là những dự án rất có triển vọng như Bifrost và StaFi với các giải pháp cho phép thanh khoản DOT đã stake. Tuy nhiên, với lợi thế người đi đầu của Acala sẽ cho phép dự án củng cố vị trí vững chắc của mình trong mảnh thế giới DeFi của Polkadot.
- Cạnh tranh với các đổi thử DeFi bên ngoài hệ: Acala cũng sẽ phải cạnh tranh với các giao thức DeFi bên ngoài, bao gồm cả một di sản các giao thức DeFi trên Ethereum, Terra của hệ sinh thái Cosmos (Trung tâm DeFi của Cosmos) và hệ sinh thái DeFi đang phát triển mạnh mẽ của Solana.
Nguồn ảnh: Karura PulseKết luận
- Acala được mong đợi sẽ chiến thắng slot cắm parachain đầu tiên thông qua tiềm lực về đội ngũ xây dựng, nhà đầu tư và bộ sản phẩm không thể thiếu để phát triển hệ sinh thái DeFi Polkadot.
- Đội ngũ phát triển đang chạy thử nghiệm một số tính năng và ứng dụng thông qua ánh xạ Karura để chắc chắn rằng Acala sẵn sàng khi có thông báo chính thức về cuộc đấu giá parachain trên Polkadot.
- Độ hype về Acala thì anh em không phải bàn cãi nữa. Tuy nhiên, để đi được đường dài, Acala cần tận dụng triệt để lợi thế người đi đầu trên hệ sinh thế Polkadot và trở thành chiếc giếng trọng lực thu hút các hoạt động DeFi của người dùng, chiếm lấy thị phần trước khi các đối thủ cạnh tranh bắt đầu nhảy vào tranh giành miếng bánh DeFi thơm ngon trên Polkadot.
Và đó là tất cả những gì có trong bài viết “Acala: Polkadot’s (Likely) Inaugural Tenant”. Trong bài dịch có những chi tiết không có trong bài viết gốc nhưng mình đã thêm thắt vào nhằm mục đích làm rõ ý và cung cấp thêm thông tin cho anh em.
Đánh giá, nhận xét chủ quan của dịch giả
Đội ngũ phát triển
Acala là dự án được tổ chức theo cơ chế tập đoàn, tức nhiều dự án, nhiều cổ đông cùng nhau đưa ra các chính sách vận hành Acala. Trong đó có hai dự án thành lập nên Acala đó là Laminar và PolkaWallet.
Laminar là một dự án trên hệ sinh thái DeFi của Polkadot, làm về mảng tài sản tổng hợp (synthetic asset) và giao dịch ký quỹ (margin trading). Việc đồng sáng lập của Acala là một dự án làm về các mảnh ghép DeFi mà dòng tiền chảy vào sau khi qua các giao thức thanh khoản, AMM DEX sẽ khiến cho Laminar tập trung hết sức vào Acala.
Khi Acala làm tốt vai trò đón dòng tiền của mình thì cũng chính là bàn đạp để Laminar phát triển lớn mạnh, nơi đón nhận dòng tiền sau và cung cấp các dịch vụ tài chính về tài sản tổng hợp, giao dịch ký quỹ.
Vì được thành lập bởi Laminar và PolkaWallet nên những cá nhân đứng đầu của 2 tổ chức cũng là những nhà phát triển, ban lãnh đạo của Acala. Việc một có sự góp mặt của đặc biệt là hai CTO (giám đốc công nghệ) của hai dự án khác gộp lại cá nhân mình đánh giá khá tốt cho Acala.
Vì là một dự án nổi tiếng với dàn backer nổi trội nên ngoài các thành viên core team Laminar và PolkaWallet còn có các thành viên đến từ các quỹ đầu tư tham gia vào ban cố vấn của dự án.
Tokenomics
Nguồn ảnh: Acala
Việc Backers nắm giữ đến 30% theo mình là một con số khá lớn.
Một số thông tin từ các vòng private:
- Vòng hạt giống
Giá token: $0.00736
Số tiền đã gọi: $1,350,000 USD
Định giá dự án: $7,363,636 USD
Số lượng token đã bán: 183,333,333 ACA (18.33%) - Vòng Series A
Giá token vòng Series A: $0.06481
Số tiền đã gọi: $7,000,000 USD
Định giá dự án tại vòng Series-A: $64,814,815 USD
Tokens sold: 108,000,000 ACA (10.8%) - Vòng private cho cộng đồng
Giá token vòng Series A: Updating
Số tiền đã gọi: Updating
Định giá dự án tại vòng Series-A: Updating
Số lượng tokens đã bán: 8,600,000 ACA (0.86%)
Vòng ICO từ sự kiện “Build Acala”.
(Sự kiện Build Acala có 2 vòng, 1 vòng tri ân và 1 vòng bán cho cộng đồng, mình sẽ lấy giá trung bình của cả 2 vòng)
- Giá token: $0.938
Số tiền đã gọi: Khoảng $61,000,000
Định giá dự án: $938,000,000
Số lượng tokens đã bán: 69,035,700 (6.9%)
Anh em có thể thấy giá token từ vòng ICO so với vòng hạt giống là gấp 127 lần ($0.00736), vòng Series A là 14.47 lần ($0.06481), một con số thật sự rất lớn. Việc giá token mua cao hơn rất nhiều lần kết hợp với phân bổ đến 30% dành cho các đối tác chiến lược thật sự là một vấn đề lớn với sự phân bổ token của đội ngũ Acala.
Nguồn ảnh: Acala
Việc sẽ có khoảng 8% được trả vào ngay phát hành token (TGE) có thể ước tính giá trị vốn hóa thị trường ban đầu của Acala nếu dùng giá từ sự kiện Build Acala $0.938 là $75,040,000.
Anh em nếu muốn sở hữu Acala nên lưu ý giai đoạn 4 tháng đầu sẽ liên tục trả token cho các backer từ vòng Series A, khi đó dự án sẽ trả token cho họ để xả ra lấy lại vốn đồn tư bị giam sau một khoảng thởi gian dài.
Đến tháng thứ 5 lúc này dự án ngừng trả token cho nhà đầu tư vòng Series-A. Nhưng đến tháng thứ 11 sẽ rất là “kinh hoàng” khi bắt đầu mở khóa token cho các nhà đầu tư từ vòng hạt giống và cả Series A. Các nhà đầu tư vòng hạt giống họ đã mua từ rất sớm với mức giá vô cùng tốt ($0.00736), rất có thể họ sẽ xả hàng sau khi đã bị giam vốn hơn 2 năm. Vào lúc đó có thể khoản đầu tư của họ đã gấp hàng trăm lần lúc đầu.
Vì vậy nếu anh em nhắm đến Acala là dự án mình sẽ đầu tư thì nên có cho mình lịch trình mở khóa token cụ thể hàng tháng để tránh hiện tượng bị xả bởi các cá mập (hiện bọn họ chưa có file lịch trình mở khóa token, mình sẽ cập nhật cho anh em sau bằng cách ghim vào kênh chat Polkadot trong Discord CoinF).
Đó là một vài lưu ý về tokenomics cho anh em yêu thích Acala. Như anh em thấy việc Acala đã gọi vốn quá nhiều và quá sớm như vậy đã gây ra tình trạng các nhà đầu tư sớm nắm giữ quá nhiều token dự án, thường các dự án làm khác sẽ chỉ dao động ở khoảng 10-20%. Điều này sẽ gây ra nhiều khó khăn cho người dùng nắm giữa ACA.
Một vài đánh giá tổng quan khác
- Acala cho phép thanh toán giao dịch bằng nhiều loại token khác nhau mà không bắt buộc dùng ACA, điều này sẽ hạn chế đi một công dụng (use-case) của ACA => bớt đi tính hữu dụng của token ACA. Tuy nhiên việc Acala hứa rằng các giao dịch trên mạng lưới của họ sẽ tốn rất ít tiền (Micro gas fee), nên việc cho phép thanh toán bằng nhiều loại token cũng không ảnh hưởng quá tiêu cực đến cầu (demand) ACA.
- Về việc đóng góp Crowdloan để nhận về ACA. Như anh em đã biết, Crowdloan như một hình thức gửi tiết kiệm thời hạn 48 tuần nhưng lãi suất nhận về là token của dự án, một phương pháp đầu tư an toàn nên lợi nhuận mang lại cũng không cao (trừ trường hợp Moonriver). Anh em cũng có thể dự phóng được giá trị nhận lại khi tham gia Crowdloan Acala qua Karura. 1 Kusama đóng góp cho Karura anh em nhận lại 20+ Karura, hiện tại ở thời điểm viết bài $KAR = $8, 1 KSM thời điểm đấu giá Karura khoảng $400. Vậy tỉ suất sinh lời 48 tuần cho trường hợp Karura là khoảng 40%, 1 năm khoảng 43.5%. Ngoái ra còn các yếu tố uptrend, downtrend ảnh hưởng đến giá cả thị trường mình không nhắc đến, anh em hãy tự tính toán và đưa ra quyết định đầu tư.
Tổng kết
Đó là tất cả bài dịch cùng với một vài ý kiến cá nhân của mình. Theo anh em còn những điểm mạnh/ yếu nào của Acala mà mình đã bỏ sót? Anh em cùng bình luận bên dưới để cùng thảo luận thêm về dự án này nhé!
Disclaimer: Anh em lưu ý bài viết chỉ mang tinh chất cung cấp thông tin, đánh giá dự án dựa trên góc nhìn cá nhân và không phải lời khuyên đầu tư. Đầu tư vào tiền mã hóa mang rủi ro rất lớn, anh em cân nhắc phân bổ vốn thật kỹ càng trước khi ra quyết định.
Cảm ơn anh em đã dành thời gian tham khảo bài viết. Ủng hộ mình 1 follow tại:
Hoang Nguyen – CoinF (@hoangnguyen1519) / Twitter
Ủng hộ và Theo dõi CoinF tại các kênh:
Youtube
Telegram Channel
Telegram Group
Twitter
Discord
Facebook Group
Facebook Fanpage
