The Merge là một trong những từ khóa hot nhất hiện nay trong cộng đồng Crypto, không chỉ bởi vì nó là bản cập nhật quan trọng nhất trong lịch sử phát triển của Ethereum mà còn nằm ở việc nhiều nhà đầu tư đang kỳ vọng rằng sự thành công của The Merge có thể tạo động lực để kéo thị trường tăng trưởng trở lại sau một quãng thời gian Bear Market khá dài. Mình cũng đã có một số bài viết liên quan đến chủ đề này, nhưng đây vẫn là một sự kiện chứa nhiều thông tin và lý thuyết mà không phải ai cũng nắm rõ hết được. Hôm nay mình sẽ chia sẻ với anh em những thông tin anh em cần nắm về sự kiện quan trọng này nhé. Let’s go! 

Nhắc lại một lần nữa, The Merge là gì?

Khái niệm về “The Merge” mình đã nói khá nhiều lần trong một số bài viết trước , nói một cách đơn giản thi đây là sự kiện nâng cấp của Ethereum chuyển từ cơ chế đồng thuận PoW sang cơ chế đồng thuận PoS

Nó được đặt tên The Merge bởi vì nó là quá trình hợp nhất giữa 2 blockchain riêng biệt đang hoạt động song song với nhau là Beacon Chain (Consensus Layer) là Ethereum Mainnet (Execution Layer) mà chúng ta đang sử dụng ở thời điểm hiện tại

Beacon Chain chính thức đi vào hoạt động vào 01/12/2020 khi người dùng bắt đầu được deposit ETH lên blockchain này. Điều đặc biệt là Beacon Chain hoàn toàn không có bất cứ 1 giao dịch, 1 token, hay 1 ứng dụng DeFi nào. Nó là 1 blockchain trống hoạt động trên cơ chế đồng thuận PoS và mục đích cũng như là nhiệm vụ duy nhất của nó cũng chỉ là trở thành một blockchain PoS

Cũng bởi vì bản chất Beacon Chain là một blockchain trống nên nó có thể thực hiện hợp nhất với blockchain Ethereum ở thời điểm hiện tại mà không cần để tâm quá nhiều đến các vấn đề có thể phát sinh. Nếu The Merge thành công, Ethereum sẽ trở thành một blockchain hoạt động trên cơ chế đồng thuận PoS thay vì PoW như trước, các thợ đào cũng sẽ không thể tiếp tục khai thác các block mới trên Ethereum thay vào đó sẽ là các validator thực hiện nhiệm vụ xác thực giao dịch và điều phối mạng lưới

Vì sao The Merge lại thu hút nhiều sự chú ý đến vậy?

The Merge được xem như là một trong những sự kiện được mong chờ nhất của thị trường Crypto trong nửa cuối 2022 và là bản nâng cấp quan trọng nhất của Ethereum kể từ khi được ra đời cho đến nay. Vì sao ư? Có rất nhiều lý do:

Chưa một blockchain nào trong lịch sử từng trải qua một sự thay đổi lớn đến như vậy trong lịch sử của Crypto. Các blockchain chúng ta biết đến ngày nay không thường xuyên có những sự thay đổi đáng kể trong cơ chế hoạt động và cũng chưa từng có một blockchain với hệ sinh thái được xây dựng lớn mạnh nào thực hiện một sự thay đổi như vậy 

Market Cap ở thời điểm hiện tại của ETH là khoảng 200 tỷ USD (550 tỷ USD trong quá khứ) và vẫn duy trì vị thế đứng thứ 2 trên thị trường Crypto. Ethereum đến thời điểm hiện tại và có lẽ là một khoảng thời gian khá dài nữa trong tương lai vẫn sẽ là một trong những hệ sinh thái lớn mạnh nhất trong thị trường Crypto và sắp tới blockchain này sẽ thực hiện sự thay đổi cơ chế đồng thuận từ PoW sang PoS 

Đội ngũ phát triển của Ethereum vẫn đang thực hiện rất nhiều bài test cũng như là hoàn thiện các khâu chuẩn bị cuối cùng cho The Merge, chắc chắn có rất nhiều rủi ro có thể xảy ra và nếu có một trục trặc nào đó thực sự diễn ra thật thì nó sẽ để lại nhiều hậu quả khó lường. Đó cũng là lý do mà vì sao The Merge lại bị trì hoãn liên tục trong nhiều năm như vậy 

Ảnh hưởng đến ETH 

The Merge rõ ràng sẽ có những ảnh hưởng rất lớn đến giá của ETH trong tương lai, chính vì vậy đối với các nhà đầu tư đây là một sự kiện rất quan trọng đối với túi tiền của họ. Theo đó, sau The Merge tỷ lệ phát hành hàng năm của ETH sẽ giảm mạnh từ 4,3% xuống 0,3% 

Điều này là do những hiệu quả của các nâng cấp cơ bản mà cơ chế PoS mang lại. PoS được thiết kế để có thể bảo mật mạng lưới blockchain một cách hiệu quả nhất với chi phí thấp nhất. Và những nguồn lực tiết kiệm được sẽ được đẩy sang ETH bằng cách giảm lượng ETH cần phát hành để bảo mật mạng lưới, mình sẽ nói rõ hơn một xíu ở bên dưới

Với cơ chế đồng thuận PoW thường sẽ cần đến nhiều tiền hơn để chi trả cho các thợ đào khi mà chi phí cho các máy đào cũng như là quá trình hoạt động thường rất đắt đỏ

Trái lại, đối với PoS, chi phí cho hoạt động bảo mật mạng lưới chỉ đơn giản hơn là chi phí cơ hội của của người dùng khi họ đem stake ETH để trở thành các validator. Như vậy, PoS sẽ không tiêu tốn bất cứ tài nguyên nào trong thế thực cũng như là không phải trả quá nhiều tiền cho các validator để đảm bảo cho hoạt động bảo mật mạng lưới. Kết quả là, bảo mật của Ethereum sẽ trở nên hiệu quả hơn với chi phí thấp cùng với đó là sẽ ngày càng nhiều validator tham gia vào bởi vì nó sẽ dễ dàng hơn so với việc bỏ ra một lượng tiền khá lớn và trở thành các miner

Cũng nhờ vào việc không phải tiếp tục chi trả quá nhiều cho các thợ đào như trước nữa, Ethereum có thể giảm tỷ lệ phát hành ETH hàng năm xuống từ 4,3% còn 0,3%. Việc này cũng là một trong số các lý do mà nhiều nhà đầu tư khá bullish vào giá trị của ETH trong tương lai bởi vì thường thì hầu hết các miners sẽ bán phần lớn lợi nhuận thu về để chi trả các chi phí hoạt động, ước tính họ đã bán tổng cộng khoảng hơn 90% lợi nhuận

Tại sao The Merge có thể khiến nguồn cung ETH trở nên giảm phát?

Vào 5/8/2021, Ethereum đã cho ra mắt đề xuất cải tiến EIP1559, một bản nâng cấp thay đổi cơ chế quản lý chi phí giao dịch trên đó. Theo đó, đơn giản là thay vì gần như toàn bộ chi phí giao dịch sẽ được trả cho thợ đào thì giờ đây phần lớn sẽ được mang đi đốt

Nếu The Merge thành công, như mình đã nói tỷ lệ phát hành thường niên của ETH sẽ giảm khoảng 90% so với lúc trước, giờ cùng phân tích một xíu nhé

Hiện tại đang có khoảng hơn 120 triệu ETH trong nguồn cung lưu hành, bên cạnh đó nguồn cung ETH phát hành hàng năm đến từ 2 nguồn, đó là Execution Layer (Ethereum Mainnet) và Consensus Layer (Beacon Chain), cụ thể: 

• khoảng 13.000 ETH được in ra mỗi ngày làm phần thưởng cho các miners
• khoảng 1.600 ETH được in ra mỗi ngày làm phần thưởng cho các staker trên Beacon Chain 

Như vậy là khoảng 15.000 ETH được in ra mỗi ngày và con số này sẽ giảm khoảng 90% xuống chỉ còn 1.600 ETH mỗi ngày khi vai trò của các miners hoàn toàn bị loại bỏ sau khi The Merge diễn ra thành công

Kết hợp với cơ chế EIP1559 giúp burn base fee trong các giao dịch thực hiện, tương đương với khoảng 80% – 85% fee của một giao dịch thì về mặt lý thuyết nếu phí gas trên Ethereum khoảng từ 7 gwei trở lên lượng ETH bị đốt sẽ nhiều hơn lượng ETH được in ra và khiến nguồn cung trở nên giảm phát theo thời gian, nên nhớ phí gas trung bình trên Ethereum là khoảng 16 gwei và trong giai đoạn Bull Market con số thậm chí còn lên đến 200 gwei

The Merge có khiến phí gas trên Ethereum giảm không?

Hoàn toàn không, đây là một quan niệm sai lầm mà nhiều người đang mắc phải. Sharding là một giải pháp công nghệ được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tốc độ xử lý giao dịch trên Ethereum nhưng nó không phải là giải pháp mở rộng mạng lưới Ethereum và cả The Merge cũng vậy, nó chỉ thay đổi cơ chế đồng thuận từ PoW sang PoS. Phí Gas phụ thuộc vào nhu cầu và tình trạng của mạng lưới tuỳ vào từng thời điểm và Market Sentiment

Thực tế, việc giảm phí gas cho người dùng cuối sẽ được diễn ra trên các giải pháp L2 như Optimism, Arbitrum, Polygon, StarkNet, zkSync. Khi phí gas trên L1 giảm, trên L2 sẽ giảm còn mạnh hơn nên giải pháp của việc giảm phí gas cho người dùng của Ethereum chưa bao giờ là giảm chúng trên L1, họ chuyển người dùng sang L2 để có thể trải nghiệm các giao dịch nhanh chóng và rẻ

The Merge có cải thiện tốc độ giao dịch trên Ethereum không?

Câu hỏi này khá giống với câu hỏi trên, về mặt lý thuyết thì tốc độ giao dịch được đo lường theo nhiều cách, bao gồm thời gian đưa thông tin vào các block và thời gian cần để hoàn thành. Khối lượng giao dịch và chi phí giao dịch sẽ có mối quan hệ tương tự như cung và cầu. Ở thời điểm hiện tại, cơ chế Proof of Work đang cần tốn khoảng 13,3s để các thợ đào có thể tạo ra một block mới, sau The Merge ước tính thời gian để các validator xác thực một giao dịch rơi vào khoảng 12s. Như vậy, nếu The Merge diễn ra thành công thì tốc độ giao dịch trên Ethereum có thể tăng khoảng 10%, tuy nhiên đối với người dùng thì thay đổi này thực chất có lẽ là khá nhỏ và khó có thể nhận ra được nên nếu nói The Merge có thể cải thiện tốc độ giao dịch trên Ethereum hay không thi có lẽ câu trả lời sẽ là không

Liệu The Merge có giảm năng lượng tiêu thụ của Ethereum không?

Có và đây cũng là một trong những sự cải thiện quan trọng nhất trong bản nâng cấp The Merge sắp tới và là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của PoS. Sau The Merge, ước tính lượng năng lượng mà Ethereum tiêu thụ sẽ giảm 99,5% so với thời điểm hiện tại, tương đương mức giảm 2000 lần. Năng lượng trung bình mà Ethereum sử dụng để chạy 1 node trong vòng 1 năm rơi vào khoảng 2,6 MWh/năm, ít hơn 1300 lần so với lượng năng lượng mà ngành công nghiệp gaming ở Mỹ tiêu thụ

Điều này cơ bản là vì cơ chế đồng thuận PoS sẽ bảo mật mạng lưới bằng các validator thay vì sức mạnh tính toán để khai thác các block của các thợ đào như ở PoW. Có thể nói năng lượng cần thiết để duy trì mạng lưới Ethereum PoS sẽ giống với việc sử dụng máy tính và mạng internet như bình thường. Ethereum về cơ bản sẽ trở thành một trong những hệ thống tài chính thân thiện với môi trường nhất mà thế giới từng chứng kiến 

Liệu ETH Staker có xả ETH sau khi The Merge thành công?

Ở thời điểm hiện tại đang có khoảng hơn 14 triệu ETH của hơn 400k validator được stake trên Beacon Chain, với nguồn cung lưu hành khoảng 200 triệu ETH, nhiều người lo sợ rằng sau khi The Merge diễn ra thành công lượng ETH này sẽ được unstake và phần lớn các validator sẽ bán tháo lượng ETH của mình trong bối cảnh thị trường vẫn đang khá ảm đạm như hiện tại

Điều này là hoàn toàn sai, bất cứ lượng ETH được đem đi stake trên Beacon Chain, staking reward sau The Merge đều sẽ bị lock và không thể rút được, ít nhất là cho tới bản cập nhật Shanghai – một bản cập nhật lớn sẽ được tiến hành sau The Merge. Điều này có nghĩa là lượng ETH kia vẫn sẽ tiếp tục bị lock trên Beacon Chain cho đến đến ít nhất là 6 đến 12 tháng sau The Merge

Điều này được cho là để đảm bảo cho The Merge được diễn ra một cách đơn giản nhất có thể khi đây được cho là một trong những sự kiện lớn nhất trong lịch sử thị trường Crypto. Tuy nhiên, vẫn có những rủi ro và câu hỏi xoay quanh vấn đề này, như việc trả thưởng, liệu sẽ trả toàn bộ ETH cho các validator trong 1 lần hay vesting và kể cả như vậy thì cho đến thời điểm đó đây vẫn sẽ là một con số rất lớn chưa kể giá trị ETH có tiềm năng tăng trường trong tương lai khá lớn. Bên cạnh đó, cơ chế phân phối ETH cho các validator để không gây biến động quá nhiều đến mạng lưới cũng là một vấn đề được đặt ra

Tại sao lại là 32 ETH 

Một câu hỏi khá thú vị mà có lẽ nhiều người cũng đang thắc mắc, để có thể trở thành 1 validator trên Beacon Chain người dùng sẽ phải deposit ít nhất là 32 ETH lên chuỗi, vậy tại sao lại là 32 mà không khải 31 hay 33 nhỉ?

Vấn đề này phần lớn nằm ở các lý thuyết về tech, nhưng mình sẽ cố gắng diễn giải một cách dễ hiểu nhất có thể cho anh em. Về cơ bản thì nếu mạng lưới có càng nhiều node thì cũng sẽ có càng nhiều dữ liệu được truyền giữa các node. Nếu lượng ETH được stake ít thì sẽ càng có nhiều node hơn, điều này mặc dù khá tốt cho tính phân quyền của mạng lưới nhưng sẽ lại gặp vấn đề về mở rộng (Decentralized & Scalable). Con số 32 ETH được chọn bởi vì nó tối ưu được vấn đề này

Tất nhiên, con số này cũng không phải là mặc định mãi mãi, nó thể được giảm xuống 16 hoặc thậm chí là thấp hơn khi công nghệ hoàn thiện hơn 

Ethereum PoS sẽ không xuất hiện cơ chế Governance

Có một luồng quan điểm phản đối đã từng xuất hiện và gây tranh cãi như sau, đó là việc cơ chế PoS được áp dụng có thể gián tiếp tạo ra cơ chế Governance trên Ethereum tương tự như một vài dự án có áp dụng staking trên thị trường, tức là những ví cá mập nằm hàng trăm triệu thậm chí hàng tỷ USD ETH có thể nắm trong tay quyền sinh sát của Ethereum trong tương lai

Vấn đề này cũng đã buộc Vitalik Buterin phải lên tiếng, ông nói rằng đây là một thông tin và quan điểm hoàn toàn sai lầm, đáng thất vọng và những người truyền tải quan điểm này đang cố gắng fud bất kỳ cơ chế đồng thuận nào bên ngoài PoW của Bitcoin

Vai trò của các validator trên Ethereum PoS sẽ hoàn toàn giống với các miner trên Ethereum PoW, những người nắm nhiều ETH cũng sẽ không có bất kỳ quyền lực nào đối với Ethereum mà thay vào đó cộng đồng sẽ là người quyết định điều đó

Bên cạnh đó cũng phải nhớ rằng trở thành validator cũng đồng nghĩa với việc đem stake ETH với mức APR khoảng 5% sau The Merge, cho dù là anh em có stake 32 ETH, 320 ETH hay 32.000 ETH đi chăng nữa, lãi suất vẫn không đổi. Trái lại, đối với PoW việc đầu tư một khoản tiền càng lớn cho các giàn đào có thể mang lại mức lợi nhuận càng cao khi và các tay to sẽ càng giàu hơn với các khoản đầu tư lớn

Tổng kết 

Trên đây là tất cả những thông tin mà mình nghĩ anh em cần biết về The Merge, một trong những sự kiện qua trọng và được mong đợi nhất trong lịch sử thị trường Crypto kể từ khi Bitcoin ra đời. Hy vọng bài viết này cung cấp cho anh em những kiến thức bổ ích để có thể chuẩn bị sẵn sàng cho những gì diễn ra sắp tới