Anh em yêu thích thị trường crypto chắc chắn không còn xa lạ với thế giới Web3.0. Trong không gian này liên tục có những đổi mới để hoàn thiện hơn. Trong bài viết này mình sẽ cung cấp thông tin cho anh em về một trong những cải tiến mới nhất được nhiều người quan tâm thời gian qua đó là Soulbound Tokens (SBT)
Soulbound Tokens (SBT) là gì?
Soulbound tokens (SBT) là dạng token không thể chuyển nhượng dùng để xác minh công khai và có thể hoạt động như một loại CV của người dùng trên Web3. Thông quan SBT, thông tin người dùng hiển thị tư cách thành viên, các thông tin đăng nhập và liên kết của họ cũng được minh bạch.
Ý tưởng bắt nguồn từ trò chơi điện tử nổi tiếng “World of Warcraft” – phẩn thưởng cho người dùng những vật phẩm được gọi là “soulbound” và không thể trao đổi hoặc bán cho người chơi khác.
Glen Weyl, Puja Ohlhaver và Vitalik Buterin, trong whitepaper của họ , đã mô tả khái niệm SBT như một phương tiện để “tránh siêu tài chính hóa ngày nay ” của không gian web3 để chuyển sang một Xã hội phi tập trung “mã hóa các mối quan hệ xã hội của lòng tin.”
(Siêu thị tài chính là một loại định chế tài chính cung cấp rất nhiều loại dịch vụ tài chính, bao gồm các dịch vụ cơ bản như nghiệp vụ ngân hàng và cho vay, cũng như các dịch vụ cao cấp hơn như môi giới chứng khoán, bảo hiểm và thậm chí là ngân hàng đầu tư.)
Không giống như NFT và các loại token tiền điện tử khác có thể giao dịch được trên thị trường mở hoặc chuyển từ ví này sang ví khác. Soulbound được ràng buộc vĩnh viễ với một ví hoặc tài khoản trong thời gian tồn tại của nó. Những ví hoặc tài khoản như vậy lưu trữ soulbound tokens gọi là “Soul”.
Tuy nhiên, tiềm năng thực sự của họ được bộc lộ khi một ví “Soul” có thể cấp SBT (có thể được các “Soul” khác chứng thực) cho một “Soul” khác, có nghĩa là một cộng đồng có thể là một ví “Soul” phát hành SBT cho người bản xứ hoặc một công ty phát hành SBT cho cổ đông. Điều này khá giống với việc mỗi quốc gia sẽ cấp mã định danh công dân cho người dân để theo dõi kiểm tra và quản lý hoạt động của người dân đó.
Ngoài ra, một cá nhân hoặc tổ chức có thể là một “Soul” xác nhận một người sau khi tiến hành kinh doanh thành công cùng nhau. Khái niệm này cho phép “Soul” thể hiện sự chính trực, tin cậy, liên kết và uy tín, do đó cho phép các mạng web3 không hoàn toàn được xây dựng trên các khuôn khổ hướng đến tiền bạc mà dựa trên nguồn gốc và danh tiếng.
Soulbound Token (SBT) hoạt động như thế nào?
Các Soulbound token hoạt động theo cách tương tự như NFT ngoài khả năng không thể chuyển nhượng của chúng, đó cũng là lý do tại sao người sáng tạo Ethereum Vitalik Buterin gọi chúng là NFT không thể chuyển nhượng. Chúng không thể thay thế, tức là chúng không thể thay thế cho nhau, với mỗi SBT là duy nhất và không thể chuyển nhượng.
Các Soul có thể cấp SBT tự chứng nhận cho chính họ. Tuy nhiên, một quy trình phổ biến là khi những Soul hoặc người tạo SBT cấp SBT cho địa chỉ của Soul khác. SBT, công ty phát hành và địa chỉ của Soul có thể được xác minh công khai trên blockchain. Do đó, bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng theo dõi hoặc chứng minh các vòng kết nối tin cậy của một Soul cụ thể.
Đặc điểm của Soulbound Token (SBT)
Web3 và hệ sinh thái các giải pháp phi tập trung đã ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể trong một thời gian ngắn, giới thiệu một số đổi mới đang thách thức các tiêu chuẩn trong nhiều ngành công nghiệp trên thế giới hiện nay. Nhưng ngay cả với sự phát triển đáng kể như vậy, web3 có nhiều hạn chế đang ngăn cản nó đạt được cấp độ tiếp theo.
Trong khi các khái niệm như bằng chứng công việc, bằng chứng cổ phần, hợp đồng thông minh và khóa công khai / riêng tư đã giúp giải quyết một số vấn đề này, những khái niệm khác vẫn tồn tại trong hệ sinh thái. Một trong những vấn đề chính là yếu tố thiếu tin cậy trong web3.
Mọi tương tác của con người hoặc giao dịch kinh doanh đều dựa trên mức độ tin cậy giữa các bên liên quan nhưng web3 bị tê liệt trong lĩnh vực này vì mức độ bảo mật và ẩn danh cao trong các giao thức web3.
Điều này đã làm cho các giao thức web3 phụ thuộc rất nhiều vào cấu trúc tập trung của web2, mà nó có nghĩa là để thay thế.Ví dụ:
- Các DAO dựa trên các nền tảng web2 như Discord để phủ nhận khả năng xảy ra cuộc tấn công Sybil và chuyển thành bỏ phiếu bằng token dự án.
- Các nhà sưu tập NFT dựa vào Twitter và OpenSea để hiển thị nguồn gốc của các bộ sưu tập của họ.
- Các nền tảng cho vay DeFi không thể cho vay nếu không có tài sản thế chấp.
Soulbound Tokens có thể cung cấp liên kết bị thiếu để thu hẹp khoảng cách tin cậy trong web3. Khả năng không thể chuyển nhượng của chúng cho phép chúng hoạt động như một phương tiện xây dựng bản sắc xã hội cho phép các giao thức và cá nhân hoạt động dựa trên sự tin tưởng trong khi vẫn duy trì quyền riêng tư.
Lợi ích từ việc áp dụng Soulbound Token vào mạng lưới phi tập trung
Soulbound tokens (SBT) có thể mở khóa các lợi ích thay đổi cách chúng ta hiện đang nhìn nhận danh tính xã hội trong cuộc sống thực.
Ví dụ: NFT đóng vai trò như một cách để chứng minh những gì một người sở hữu và những thứ họ có thể mua được, hỗ trợ người tạo nội dung và thậm chí cải thiện nỗ lực huy động vốn từ cộng đồng. Tuy nhiên, ngoài sự khuyến khích về tiền bạc, SBT cải tiến dựa trên khái niệm NFT để phục vụ như một cách để mọi người chứng minh họ là ai và khẳng định danh tiếng của họ.
Với SBT, người dùng có thể quan sát lịch sử bất biến của mọi người trước khi tiến hành kinh doanh với họ. Ví dụ, SBT có thể được sử dụng để xác nhận kinh nghiệm của một ứng viên trước khi tuyển dụng họ. Một người có thể quan sát SBT của mọi người trước khi cho họ thuê tài sản.
Các cơ hội tăng trưởng SBT có thể mang lại cho thế giới là khá lớn và chúng thậm chí có thể cho phép hiện thực hóa một xã hội hoàn toàn phi tập trung.
| SBT | NFT |
|---|---|
| SBT không thể chuyển nhượng | NFT có thể được giao dịch và chuyển từ ví này sang ví khác |
| SBT chủ yếu để chứng minh ai đó là ai và họ làm gì | NFT được sử dụng để chứng minh quyền sở hữu các mặt hàng cụ thể |
| Các SBT có thể cho phép một mô hình khôi phục cộng đồng cho phép khôi phục chúng nếu bị mất | NFT gần như không thể khôi phục nếu khóa riêng của ví bị mất |
| SBT có thể được sử dụng để hiển thị xuất xứ trên ứng dụng NFT, DeFi hoặc thị trường thứ cấp | NFT không thể tự xuất xứ |
Các trường hợp dự kiến sử dụng của Soulbound Token
Xuất xứ cho NFT
Nếu như hiện nay, xuất xứ của NFT phụ thuộc khá nhiều vào các hệ thống tập trung sẽ có thể xảy ra lỗi ở một số thời điểm ví dụ: một thời gian ngừng hoạt động tạm thời trong OpenSea thì hình ảnh đại diện bằng NFT của người dùng trên twitter cũng không thể hiển thị được.
Tuy nhiên với Soulbound Token thì khác, người sáng tạo có thể mint NFT trực tiếp từ ví Soul của họ. Và càng nhiều SBT từ Soul đó thì càng dễ chứng minh tính hợp pháp của NFT cho phép người sáng tạo và nghệ sĩ tạo dựng danh tiếng trên sự khan hiếm của một mặt hàng và NFT cũng trở nên phi tập trung hơn nữa.
Chống lại sự tấn công Sybil
Mô hình biểu quyết bằng token hiện tại ở hầu hết các DAO gây ra rủi ro hệ thống cho một cuộc tấn công Sybil vì một cá nhân có thể mua 51% token của DAO để giành quyền kiểm soát giao thức.
Ngoài ra, hầu hết chủ sở hữu token trong một DAO không có kiến thức chuyên môn cần thiết trong việc đưa ra các quyết định quan trọng.
Các SBT có thể giúp giải quyết thách thức này bằng cách đại diện cho quyền biểu quyết trong các DAO. Vì chúng không thể chuyển nhượng, chẳng hạn như một con cá voi sẽ không thể mua đủ các token cần thiết để tiến hành một cuộc tấn công Sybil. Hơn nữa, quyền biểu quyết có thể được trao cho các Soul nắm giữ các SBT liên quan như giấy phép, chứng chỉ giáo dục, chứng thực từ các Soul khác, v.v. (Soul sẽ được xây dựng như các tổ chức có chuyên môn và các SBT nằm trong Soul cũng thỏa mãn điều chuyện hay chuyên môn đó)
DeFi Lending
Các nền tảng cho vay DeFi hiện tại như Aave không cung cấp các dịch vụ tài chính như các khoản cho vay không thế chấp được hưởng trong tài chính truyền thống vì vấn đề trong các môi trường phi tập trung tập trung vào quyền riêng tư cao.
Với SBT, các giao thức DeFi có thể phát hành các khoản cho vay không có tài sản thế chấp bằng cách tận dụng các mối quan hệ thời gian thực của Soul trên một số cộng đồng dưới dạng điểm tín dụng xã hội.
CV kỹ thuật số
Khi tiến hành phỏng vấn tuyển dụng, quá trình này được đẩy nhanh bằng cách quét qua CV của các ứng viên để biết liệu họ có phù hợp với vị trí dự định hay không. Tuy nhiên, đôi khi việc xác nhận tính hợp lệ của các tuyên bố của ứng viên có thể là một thách thức.
Ví dụ, các tổ chức y tế đã gặp phải một loạt các sự kiện mà nhân viên y tế thiếu kinh nghiệm nói dối về lý lịch của họ, và cuối cùng, sử dụng sai thuốc cho bệnh nhân trong quá trình làm việc.
Các SBT giải quyết những thách thức này vì chúng có thể dùng như một CV kỹ thuật số có thể được xác minh công khai. Các quyết định về việc làm có thể được thực hiện dựa trên SBTs mà một Soul đã nhận được từ các tổ chức khác như trường đại học và các tổ chức liên quan.
Souldrops
Các dự án tiền điện tử thường hình thành các cộng đồng mới bằng cách tung ra các đợt airdrop hoặc thực hiện việc bán token. Nhưng quá trình này thường bị Sybil tấn công và nó không thu hút được đúng cộng đồng.
Với khái niệm Souldrops như đã đề cập trong whitepaper của Vitalik Buterin, các dự án có thể thu hút các cộng đồng phù hợp bằng cách tiến hành airdrop dựa trên tính toán từ SBT hoặc các token khác trong Soul.
Ví dụ: một dự án dựa trên việc cải thiện tính bền vững có thể phát token quản trị cho các Sould có SBT biểu thị sự tham gia của họ vào các hoạt động bền vững khác nhau trong quá khứ.
Khi nào sẽ có Soulbound Token?
Soulbound là một khái niệm mới và nhiều người đang tích cực nghiên cứu chúng, đặc biệt là sau bài đăng trên blog này vào tháng 1 năm 2022 được viết bởi Vitalik Buterin. Do đó, nhiều câu hỏi cần được trả lời trước khi các SBT được phát trực tiếp.
Soulboundhttps://t.co/dHA2ki4AdB
— vitalik.eth (@VitalikButerin) January 26, 2022
Vitalik Buterin đã tuyên bố rằng các thử nghiệm xung quanh khái niệm này sẽ sớm bắt đầu trên chuỗi khối Ethereum. Tuy nhiên, không có ngày chính xác cho thời điểm chúng phát hành trực tuyến vì bất kỳ ai cũng có thể ra mắt sớm hơn dự kiến.
Điều gì sẽ xảy ra nếu mất Soulbound Token?
Việc mất soulbound token có nghĩa là mất đi một Soul – các khóa riêng của một chiếc ví – vì chúng bị ràng buộc vĩnh viễn với Soul.
Phương pháp khôi phục xã hội có thể được khám phá trong đó ai đó sắp xếp danh sách những người giám hộ – tổ chức, cá nhân hoặc ví – có thể giúp một người đặt lại khóa riêng của họ. Tuy nhiên, hệ thống này tiềm ẩn những rủi ro hoạt động nhất định.
Vitalik Buterin đã đề xuất một phương pháp phục hồi cộng đồng trong đó những người giám hộ không được quản lý mà được xác định bởi một “tập hợp các mối quan hệ thời gian thực rộng rãi tối đa” mà một Soul có trên các cộng đồng khác nhau. Những người bảo vệ sau đó có thể giúp phục hồi Soul cho chủ nhân của nó. Do đó, giúp loại bỏ khả năng bị đánh cắp hoặc bán Soul.
Ưu điểm của Soulbound Token
Khám phá những ưu điểm và nhược điểm của SBT, sự đổi mới mới nhất trong không gian blockchain.
- Các SBT cho phép tạo ra các mối quan hệ tin cậy tốt hơn trong các môi trường phi tập trung.
- Các SBT cho phép các nền tảng cho vay DeFi phát hành các khoản vay không thế chấp.
- SBT có thể cải thiện đáng kể cơ chế bỏ phiếu trong DAO.
- SBT có thể giúp tuyển dụng đúng ứng viên cho một công việc.
Nhược điểm của Soulbound Token
- SBT có thể tiết lộ quá nhiều thông tin nhạy cảm về một người.
- SBT là một khái niệm mới và việc thử chúng bây giờ có thể vẫn còn khá phức tạp.
- Các SBT có thể bị chỉ trích vì tiêu tốn nhiều năng lượng nếu chúng được khởi chạy trên các blockchains bằng chứng công việc. (Tuy nhiên, việc Ethereum sắp hoàn thành “The Merge” sẽ giúp cải thiện vấn đề này.)
Tổng kết
Có thể nói, Soulbound Token là một giải pháp đổi mới nhằm cải thiện mô hình DAO hiện tại đang gặp nhiều vấn đề về việc cá mập nắm giữ nhiều token voting để chiếm quyền hệ thống. Ngoài ra với tầm nhìn mong muốn quản trị xã hội phi tập trung hơn thì Soulbound Token cũng là một giải pháp tiềm năng. Tuy nhiên như đã chỉ ra ở phần nhược điểm, Soulbound Token có thể sẽ khó được chấp nhận và vẫn còn là vấn đề khá phức tạp. Anh em hãy cùng CoinF theo dõi thêm thông tin từ Soulbound Token cũng như động thái của Vitalik khi áp dụng nó vào hệ sinh thái rộng lớn Ethereum.
Nếu anh em quan tâm đến các thông tin khác của thị trường và các dự án, hãy đăng ký và tham gia các nhóm, channel của CoinF dưới đây để được thảo luận cùng các admin và nhiều member khác trong cộng đồng:
