Trong khoảng thời gian vừa qua, chúng ta đã được chứng kiến những sự điều chỉnh tương đối lớn không chỉ ở thị trường Crypto mà còn cả thị trường chứng khoán ở trong và ngoài nước. Giá cả biến động mạnh kèm theo đó là các nhà đầu tư cũ dần rời bỏ thị trường trong khi chưa có động lực nào thực sự mạnh mẽ để thu hút các nhà đầu tư mới bước chân vào, dòng tiền khan hiếm cùng với việc FED liên tục tăng lãi suất nhằm thắt chặt tài khoá của mình để hạn chế lạm phát đã dẫn đến thực trạng chung là cả thị trường chứng khoán trong và ngoài nước lẫn thị trường Crypto đều hứng chịu những sự ảnh hưởng nặng nề trong khoảng thời gian gần đây. Vậy liệu đây có phải điềm báo sự chấm hết của một thị trường đầy biến động như Crypto? Hay như nhiều người vẫn nói, chúng ta chỉ đang trong một mùa downtrend trước khi thực sự bùng nổ trở lại trong một vài năm sắp tới? Và làm thể nào có được những quyết định đầu tư đúng đắn, phù hợp với bản thân trong bối cảnh hiện tại? Dưới đây sẽ là một số chia sẻ về góc nhìn của mình nhé.

Bối cảnh thị trường hiện tại

Thị trường Crypto

Kể từ khi BTC thành công thiết lập ATH mới vào tháng 11 năm ngoái ở mức giá trên 69.000 USD/BTC, vốn hoá thị trường Crypto khi ấy thậm chí có thời điểm vượt mốc 3000 tỉ USD trong đó vốn hoá BTC cũng đạt ngưỡng 1.300 tỉ USD, chúng ta đã chứng kiến sự hưng phấn tột độ ở khắp mọi nơi, dòng tiền liên tục đổ vào các trend mới tiềm năng như Web 3.0, Metaverse,.. và mọi người đã bắt đầu nói đến viễn cảnh BTC sẽ sớm đạt mốc 100.000 USD cùng những mơ ước về biệt thự, siêu xe hay tự do tài chính,.. thì đến thời điểm hiện tại mình đang viết bài BTC đang được giao dịch ở mức giá khoảng 29.000 USD/BTC, vốn hoá toàn thị trường Crypto khoảng 1270 tỉ USD, vốn hoá BTC khoảng 557 tỉ USD và cùng với đó là sự ảm đảm bao phủ lên toàn thị trường khi chứng kiến đà sụt giảm 8 tuần liên tục của BTC và có lẽ là sắp bước sang tuần thứ 9 (lần đầu tiên kể từ khi ra đời). Chỉ số Bitcoin Fear and Greed Index đang ở mức 12 – Extreme Fear và thậm chí đã từng có thời điểm rơi xuống 9 khi cả thị trường rơi vào hỗn loạn trước sự kiện Terra sụp đổ. Và giờ đây thì nhiều người lại đang bắt đầu suy nghĩ đến nhiều viễn cảnh tồi tệ hơn có thể xảy ra trong tương lai.

Chính sự sụt giảm của giá BTC cũng khiến cho các Altcoin chịu ảnh hưởng nặng nề, thậm chí cả những đồng coin thuộc hàng top cũng không tránh khỏi số phận khiến cho không chỉ anh em trader đau khổ vì cháy future mà còn làm cho anh em hodler mất ăn mất ngủ vì tài khoản liên tục chia 5 xẻ 7. Bên cạnh đó không chỉ các nhà đầu tư nhỏ lẻ mà thậm chí đến cả những tỷ phú nổi tiếng như Vitalik Buterin – “cha đẻ” của Ethereum cũng đã thừa nhận chịu ảnh hưởng sau thảm họa sụp đổ của Luna và tài sản hiện tại tụt xuống dưới 1 tỷ USD và đương nhiên là mất danh hiệu tỷ phú, Brian Armstrong – CEO của Coinbase cũng chia sẻ tài sản của mình hiện tại chỉ ở mức 2,8 tỷ USD tức là chia 3 lần tài sản sau những báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh không được như kỳ vọng của Coinbase trong khoảng thời gian gần đây. Thậm chí kể cả anh trai CZ của chúng ta, dù ngày nào cũng thanh lý cả trăm triệu USD từ Future trên Binance cũng mất đến khoảng 80 tỷ USD tài sản ròng. 

Có giai đoạn tưởng chừng như StepN sẽ là một cái tên sáng giá giúp vực dậy thị trường đang một màu xám xịt này tương tự như đàn anh Axie đã làm vào tháng 5/2021 sau khi BTC có những đợt điều chỉnh mạnh mẽ trước những lệnh cấm đến từ phía Trung Quốc nhưng có lẽ từng ấy vẫn là chưa đủ để thu hút dòng tiền mới vào thị trường. Dự án này đã khởi đầu một trend mới khá tiềm năng là “Move to earn” gây bão trên mạng lưới Solana và đã có những bước tăng trưởng đáng kinh ngạc bất chấp những sự ảm đạm của thị trường lúc bấy giờ nhưng tới thời điểm hiện tại thì kết quả cũng không mấy khả quan.

Bên cạnh đó, sau sự kiện sụp đổ thảm hoạ của Luna trong khoảng thời gian vừa qua cũng đã để lại rất nhiều hậu quả nặng nề đối với nhiều nhà đầu tư cá nhân và thậm chí kể cả những VCs, nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng như là KOLs nổi tiếng cả trong và người nước thậm chí anh cả CZ của chúng ta cũng đã lên tiếng thừa nhận về khoản đầu tư trị giá 3 triệu USD của Binance vào LUNA đã từng có thời điểm trị giá lên đến 1,6 tỷ USD giờ cũng chỉ còn lại cái nịt. Sau sự kiện này, thị trường Crypto vốn đã ảm đạm sau những quyết định thắt chặt chính sách tài khoá của FED nay lại càng tồi tệ hơn rất nhiều.

Nguyên nhân do đâu

Có thể nói 2 năm vừa qua thực sự là một khoảng thời gian bùng nổ và điên rồ của thị trường Crypto. Đại dịch Covid-19 bùng nổ tại nhiều quốc gia trên thế giới và đặc biệt là tại Mỹ đã tạo ra những thiệt hại nặng nề lên nền kinh tế, sức ép về một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã khiến FED đưa ra quyết định hạ lãi suất vốn về 0% (16/3/2020) đồng thời tung ra các gói cứu trợ hàng nghìn tỷ USD thông qua các chính sách nới lỏng định lượng hay người ta vẫn gọi là hành động bơm tiền để hỗ trợ thị trường. Chiếc “van bơm tiền” mở ra và thứ chúng ta được chứng kiến sau đó chính là sự tăng trưởng chóng mặt của thị trường chứng khoán tại Mỹ và đặc biệt là Crypto – một thị trưởng mới mẻ và tràn đầy tiềm năng khi Bitcoin đang dần thu hút được nhiều sự chú ý. Bên cạnh đó, nhiều làn sóng mạnh mẽ được hình thành trong khoảng thời gian này cũng góp phần không nhỏ trong việc thu hút dòng tiền đang được lưu thông mạnh mẽ vào thị trường như “mùa hè DeFi”, NFT, Play to Earn, Metaverse,… Tất cả đều đã khiến cho Crypto trở thành một hiện tượng gây sốt toàn cầu với mức lợi nhuận cao khủng khiếp, những kèo đổi đời x hàng trăm lần tài khoản, giàu nhanh chỉ trong khoảng thời gian ngắn,.. đến nỗi mà người ta đã quên đi mất bản chất thật sự của thị trường này và giá trị cốt lõi mà nó mang lại.

Tháng 12/2021, lạm phát ở Mỹ có dấu hiệu gia tăng và đại dịch có dấu hiệu được kiểm soát ổn định, “chiếc van bơm tiền” dần đóng lại và theo đó FED sẽ bắt đầu kế hoạch hút lại dòng tiền bằng cách kết thúc chương trình nới lỏng định lượng cũng như tăng dần mức lãi suất từ 2022 – 2024 để dần đem lại sự ổn định cho thị trường và kiểm soát tình hình lạm phát gia tăng. Nói một cách dễ hiểu thì, khi việc vay mượn dần trở nên đắt đỏ hơn thì điều đó sẽ dẫn đến sự hạn chế trong việc “vung tay quá trán” từ các nhà đầu tư nhỏ lẻ cũng như các VCs trong khoảng thời gian vừa qua do lãi suất gia tăng nên các khoản đầu tư cũng sẽ trở nên kém hấp dẫn hơn. Dòng tiền dần rút khỏi thị trường đồng thời các “trend” dần đi đến điểm kết thúc khi các dự án kém chất lượng và scam ngày càng mọc nhiều lên như nấm sau mưa cho dù trước đó vẫn phát triển khá tốt bất chấp performance của BTC như Play to Earn, DeFi 2.0, Metaverse,…

Từ đó đến nay, tình hình lạm phát ở Mỹ tiếp tục leo thang và đã đạt đỉnh điểm cao nhất trong vòng 40 năm (8,5%) khiến FED buộc phải tiếp tục kế hoạch tăng lãi suất trong thời gian ngắn, điều này có thể tạo ra áp lực lên thị trường tài chính vốn đã ảm đạm trong khoảng thời gian vừa qua đặc biệt là Crypto khi từ trước đến nay nhiều người vẫn lầm tưởng rằng BTC sẽ giống như “vàng điện tử” – là loại tài sản an toàn trú ẩn cho lạm phát nhưng thực tế nó vẫn là tài sản mang tính rủi ro khá cao do biến động mạnh và dễ bị đầu cơ chứ chưa nói đến thị trường vàng giai đoạn này cũng chịu ít nhiều ảnh hưởng. Sự kết thúc của nhiều làn sóng đã từng rất lớn trong quá khứ cũng như dòng tiền ngày càng bị rút ra khỏi thị trường trong khi vẫn chưa xuất hiện bất kì sự thúc đẩy mạnh mẽ nào để thu hút những nhà đầu tư mới đã góp phần tạo nên bức tranh thị trường ảm đạm trong khoảng thời gian này.

Bên cạnh đó thì sự sụp đổ đế chế Terra của Do Kwon xảy ra trong quãng thời gian vừa qua khi mô hình gây nhiều tranh cãi là Anchor Protocol bị tấn công khiến cho cả Luna lẫn UST đều chịu thiệt hại nặng nề đến mức không thể cứu vãn cũng là một tác nhân khiến nhiều nhà đầu tư dần mất niềm tin vào thị trường. Sự kiện này được coi như là một thảm họa lịch sự đối với thị trường Crypto, nhiều người đã mất tất cả số tiền tiết kiệm cả đợi của mình sau sự sụp đổ này và thậm chí hậu quả còn tồi tệ hơn khi đã xuất hiện những trường hợp tự sát vì tuyệt vọng. Sự sụp đổ của một đồng coin top với vốn hoá hàng chục tỷ USD cùng hệ sinh thái hiện đang lớn thứ 2 chỉ sau Ethereum bởi đà phát triển thần tốc bất chấp tình hình thị trường trong khoảng thời gian trước đó. Thực tế thì mô hình này vốn đã từng gây tranh cãi trước đó vì khá giống với đặc điểm của một hệ thống “ponzi trá hình” do lãi suất quá cao trong khi tình hình thị trường lại quá ảm đạm nhưng nhiều người vẫn đánh giá khá cao về hệ sinh thái Terra đang phát triển mạnh mẽ cũng như đánh giá thấp về khả năng sụp đổ của nó hay nói cách khác là “Too big to fail” trong đó có Delphi và cả bản thân mình nữa. Nhưng đến cuối cùng có lẽ là chúng ta đã đánh giá quá thấp về thị trường này và thật sự trong Crypto thì không gì là không thể. Một bài học đau đớn cho mình và rất nhiều người.

Xu hướng thị trường trong khoảng thời gian tới

Liệu đây có phải sự kết thúc?

Sau khoảng thời gian khó khăn vừa qua, sự ảm đạm bao lấy toàn bộ thị trường, BTC liên tục phá vỡ những vùng hỗ trợ quan trọng, những tác động trong kinh tế vĩ mô, sự sụp đổ của Luna,… có nhiều người cho rằng mùa đông Crypto đã đến và thậm chí đây có thể đang là khởi đầu cho sự kết thúc của BTC. Bên cạnh đó, cũng có nhiều nhà đầu tư rời khỏi thị trường, có cả những người nổi tiếng tiêu biểu như: “Bố già DeFi” Andre Conjre – người đã mở đầu cho mùa hè DeFi huyền thoại 2020, KSICRYPTO sau khi ông mất hơn 8 triệu USD trong đợt điều chỉnh lần này trong đó có 3 triệu USD trong nỗ lực bắt đáy Luna,… Builders lần lượt rời đi, thị trường ngày càng ảm đạm, áp lực bán ngày càng gia tăng, liệu chúng ta có thật sự đối mặt với hồi kết? Nên nhớ rằng trong mùa đông Crypto lần trước, BTC đã giảm hơn 84% giá trị trước khi chính thức tạo đáy và có dấu hiệu phục hồi sau đó, nếu điều tương tự xảy ra trong mùa đông lần này thì rất có khả năng giá trị của BTC sẽ về mốc 11.000 USD/BTC (Ở thời điểm hiện tại đang ở mức giảm khoảng 58% so với đỉnh được thiết lập vào tháng 11/2021 ở mức giá 69.000 USD/BTC). Thậm chí khi Luna sụp đổ nhiều người còn cho rằng điều này sẽ tạo thành hiệu ứng Domino kéo theo sự sụp đổ của toàn thị trường tiền điện tử và đặt dấu chấm hết cho nó. Ở thời điểm hiện tại vẫn chưa thể khẳng định liệu điều đó có khả năng xảy ra hay không nhưng nếu đó là thật thì đây sẽ là dấu chấm hết cho tất cả ư? Bên cạnh đó, việc các nhà chức trách trên thế giới cũng đang ráo riết nhanh chóng xây dựng khung pháp lý mới cho tiền điện tử sau khi đã thực sự “Bỏ lơ” nó trong 13 năm vừa qua cũng là sự cản trở đáng lo ngại đối với sự phát triển của thị trường này trong tương lai.

Xu hướng sắp tới

Theo mình là không, cuộc chơi giờ đây đã rất khác so với 4 năm trước. Thị trường Crypto giờ đây đã là thị trường có mức vốn hoá hơn 1 nghìn tỷ đô trong đó có thời điểm đạt mốc 3000 tỷ USD và BTC từng có thời điểm đạt mức vốn hoá nghìn tỷ USD khi đạt ATH vào năm ngoái chứng tỏ nó đã có sự phổ biến đến với rất nhiều người. Có thể nhiều nhà đầu vẫn cho rằng BTC là một khoản đầu tư mang tính đầu cơ và nhiều rủi ro do biến động mạnh nhưng thực tế điều đó đã và đang thay đổi trong suốt hơn một thập kỷ qua, cuộc chơi giờ đây đã có sự góp mặt của nhiều ông lớn, các tỷ phú USD, các VCs như MicroStrategy, Grayscale, Sam Bankman Fried,… Chính sự tham gia của các nhân tố mới này đã góp phần không nhỏ tạo nên làn sóng Crypto khổng lồ trong khoảng thời gian vừa qua nên vẫn sẽ có sự chênh lệch nhất định khi so sánh về giai đoạn downtrend giữa 2018 và giờ đây.  Giờ đây nhiều quỹ đầu tư cấp quốc gia, quỹ hưu trí cũng đang rình rập xung quanh. Không sớm thì muộn, nếu một ngân hàng trung ương nào đó thừa nhận có nắm giữ Bitcoin trong kho tài sản dự trữ của mình thì có lẽ sẽ tạo ra hiệu ứng domino trên diện rộng. Bên cạnh đó, quá trình áp dụng tiền điện tử cho các hoạt như thanh toán, từ thiện vẫn đang được tiếp tục áp dụng một cách rộng rãi và nhanh chóng, ví dụ như Tesla cho phép thanh toán bằng Dogecoin hay Ukraine trong quãng thời gian khó khăn vừa qua cũng đã nhận được sự đóng góp không nhỏ đến từ cộng đồng thông qua Crypto,…

Tuy nhiên nhìn nhận thực tế một chút về thị trường hiện tại, mình vẫn chưa thấy có một xu hướng nào thật sự mạnh mẽ để thu hút sự chú ý cũng như dòng tiền quay trở lại thị trường, mình cũng đã. từng đặt niềm tin vào StepN sẽ có thể vực dậy thị trường như cách mà Axie đã làm vào tháng 5/2021 nhưng đến thời điểm hiện tại thì điều đó vẫn chưa xảy ra với “Move to Earn” nhưng đây dường như là một case study mình nghĩ là khá độc đáo về cách dự án ứng dụng Crypto vào sản phẩm, cho dù rõ ràng đây không phải là một sản phẩm quá mới. Điều đó nói lên rằng, nếu một dự án có thể linh hoạt ứng dụng Crypto vào sản phẩm thì rất có thể sẽ thu hút được nhiều sự chú ý tới từ cộng đồng. Tưởng tượng sẽ có những dự án về “Grow to earn” – trồng cây bảo vệ môi trường nhỉ. Nhưng đến cuối cùng thứ giữ người dùng ở lại vẫn sẽ là giá trị cốt lõi của sản phẩm và tầm nhìn của dự án trong tương lai.

Tiềm năng và tương lai

Khi nói đến công nghệ Blockchain nhiều người sẽ nghĩ ngay đến sự minh bạch, phi tập trung, bảo mật và cả công nghệ tiên tiến mà nó có thể mang lại. Crypto chỉ là một ứng dụng rất nhỏ so với những gì mà công nghệ blockchain có thể làm được và hãy nhìn những gì mà thị trường Crypto đã làm được chi trong vòng hơn 1 thập kỉ qua đi. Mặc dù là một thị trường còn rất non trẻ, nhiều rủi ro và mang tính đầu cơ cao nhưng chi trong vòng một thời gian ngắn như vậy nó đã thực sự khiến cả thế giới phải chú ý đến tiềm năng và những gì có thể đạt được trong tương lai.

Hãy nói ví dụ như DeFi là ứng dụng thực tiễn nhất về công nghệ blockchain có thể làm được, một hệ thống tài chính Decentralized (phi tập trung) có thể giúp loại bỏ các vấn đề hiện hữu của hệ thống tài chính truyền thống hiện tại và dù nó vẫn chưa thể so sánh được nhưng DeFi vẫn đã và đang cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của mình trong thời gian vừa qua, đó là điều hoàn toàn không thể chối cãi. Đúng là sẽ luôn có những builders ra đi và rời bỏ thị trường vào những giai đoạn khó khăn nhưng cũng sẽ luôn có những người tâm huyết ở lại với mong muốn đóng góp và phát triển. Những người ra đi sẽ để lại chỗ trống cho người sau chiếm vị trí tiên phong cho cuộc chơi sắp tới

Blockchain sẽ là công nghệ của tương lai, đó là niềm tin của mình, Crypto sẽ còn phát triển mạnh mẽ hơn nữa, cho dù sẽ là một chặng đường rất khó khăn nhưng mình tin một ngày nào đó “Decentralized” sẽ là từ được nhắc đến trên toàn thế giới. Y tế, giáo dục, ngân hàng, vận tải,… blockchain sẽ len đến mọi ngóc ngách trong cuộc sống của chúng ta và Crypto và sẽ là một phần không thể thiếu.

Đầu tư vào đâu là hợp lý?

Thực sự thì trong giai đoạn thị trường ảm đạm và chưa thể hình thành xu hướng rõ ràng như hiện tại ngoài việc áp lực bán ngày càng gia tăng thì đừng nói đến việc đầu tư và kiếm tiền, chỉ riêng việc giữ tiền đã là một vấn đề rất khó đối với nhiều nhà đầu tư rồi. Chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể khiến cho bản thân phải trả giá rất đắt. Nhưng nếu uptrend có thể giúp bạn kiếm nhiều tiền thì downtrend mới là cơ hội giúp bạn đạt được sự tự do về tài chính. Nếu mùa đông Crypto có thật sự quay trở lại đi chăng nữa thì đây có lẽ sẽ là những cơ hội quý giá để các ông lớn, các dự án tập trung phát triển sản phẩm một cách hoàn thiện. Đây là lúc chúng ta nhìn nhận được đâu mới là dự án có giá trị cốt lõi thực sự để đem lại giá trị thực sự thay vì chạy theo những dự án bơm thổi giá token và chốt lời. 

Đây cũng là lúc để chúng ta nhìn nhận lại bản thân sau một mùa vừa qua đã có được gì, mất được gì và học được gì từ những sai lầm và vấp ngã của bản thân. Tiền bạc mất có thể kiếm lại được, kiến thức mới là thứ quý giá giúp chúng ta tiếp tục học hỏi tránh lặp lại các sai lầm trong quá khứ, để nhận ra được đâu sẽ là dự án thực sự bền vững cả về mặt đội ngũ lẫn mô hình của nó. Đầu tư vào đâu là hợp lý ư? Hãy đầu tư vào bản thân, gia tăng kinh nghiệm, kiến thức trong downtrend, trở thành những người tiên phong, những builders cho sự phát triển trong tương lai. Thị trường là vậy, luôn luôn có sự thanh lọc và phát triển, kẻ đến người đi nhưng những người có thể biến khó khăn thành cơ hội sẽ là người chiến thắng.

Tổng kết

Trên đây là một số quan điểm và góc nhìn của mình về thị trường Crypto hiện tại ở thời điểm hiện về thị trường Crypto, mình là người cũng đã từng kiếm rất nhiều tiền trong đợt uptrend vừa qua và mình cũng là người đã mất rất nhiều tiền khi thị trường đi xuống và Luna sụp đổ. Mình cũng đã bị sốc, thất vọng và từng nghĩ sẽ thoát khỏi thị trường khi mất tiền nhưng rồi mình cũng đã nhận ra được nhiều bài học về cách mà thị trường này và cuộc chơi này hoạt động. Mình chấp nhận rằng mình đã sai và coi như đó là một bài học đắt giá cho bản thân, mình cũng không dự định sẽ rời khỏi thị trường này vì dù gì nó cũng đã đưa mình trải qua rất nhiều khung bậc cảm xúc và cho mình nhiều bài học. Mình sẽ tiếp tục ở lại học hỏi và đồng thời mình hi vọng qua bài viết này mọi người sẽ có cho mình những góc nhìn cũng như kiến thức cần thiết để tự nghiên cứu và đưa ra quyết định đầu tư cho bản thân.