Trong bài viết này, mình sẽ cung cấp cho bạn thông tin xu hướng của NFT và truyền thông xã hội phi tập trung từ báo cáo của Messari năm 2022. Trong bài viết có một số luận điểm cá nhân của tác giả, mình sẽ ghi chung là Messari hoặc là tôi hoặc là tác giả…. Hi vọng thông qua bài viết sẽ cung cấp cho bạn nhiều thông tin thú vị để có thể tìm hiểu và áp dụng thêm trong quá trình tham gia thị trường crypto.
Giới thiệu
Có thể nói, NFT đã đạt đến đỉnh cao vào năm 2021. Để tồn tại và phát triển trong năm 2022 này là một quá trình khó khăn hơn.
Khi thị trường crypto bước vào mùa đông, nhiều người đã hoài nghi và dự đoán rằng NFT đã kết thúc. Tuy nhiên, Messari đã dự đoán và tìm kiếm cơ hội cho cơ sở hạ tầng NFT trong năm nay. Messari dự đoán thị trường NFT sẽ diễn ra giống như Bitcoin năm 2013-2015:
“Vâng, chúng giống như các ICO của chu kỳ 2013-2015: cường điệu cao ngất ngưởng, biến động điên cuồng, rất nhiều người trúng xổ số sớm và hoàn toàn là không có nhiều giá trị. Nhưng với tư cách là một loại tài sản mới, chúng sẽ biến đổi thế giới…chúng đại diện cho các phần tài sản kỹ thuật số di động và có thể lập trình và có thể kiểm chứng được sự khan hiếm … điều này làm cho tiềm năng của NFT về cơ bản là không giới hạn khi các blockchain trở thành sổ cái giao dịch toàn cầu cho cả tài sản ảo và tài sản vật chất.”
Pixelated Art là một loại tài sản trị giá 1,7 nghìn tỷ đô la với ~ 60 tỷ đô la doanh thu hàng năm. Vào cuối quý 3, vốn hóa thị trường của NFT chỉ là 14 tỷ đô la theo DappRadar. Cho đến nay, NFT của Pixelated Art có tổng doanh thu dưới 2 tỷ đô la. Vì vậy, NFT chiếm chưa đến 1% thị trường Pixelated Art. Mặt khác nghệ thuật kỹ thuật số mới chỉ bằng 1/10 tổng thị trường NFT.
Bất chấp sự bùng nổ của thị trường NFT ngày nay, sự di chuyển ban đầu từ Pixelated Art sang nghệ thuật kỹ thuật số có thể kết thúc giống như “bong bóng” bitcoin năm 2013, đã sụp đổ hơn 80% vào năm 2014, nhưng cũng đánh dấu sự khởi đầu của blockchain và kéo dài hàng thập kỷ của bitcoin và vàng. Vốn hóa thị trường của bitcoin đã vượt 0,1% so với vàng vào tháng 11 năm 2013. Bạn có biết điều đó không? Thị trường nghệ thuật kỹ thuật số “non-collectible” hiện chiếm 0,1% thị trường Pixelated Art. Sự sụp đổ của thị trường nghệ thuật kỹ thuật số/NFT cuối cùng sẽ còn thảm hại hơn cả thị trường gấu bitcoin năm 2015 (vì đây là những tài sản được định giá cao theo định nghĩa tuy nhiên lại khó có thanh khoản), nhưng quỹ đạo 10 năm của toàn thị trường sẽ giống nhau: Có khả năng tăng trưởng hơn 100 lần”
Tác giả kiên định với luận điểm đó và mọi thứ chúng ta đã thấy trong năm nay củng cố niềm tin của tác giả vào không gian NFT và tiềm năng của nó trong tương lai.
“Blue chip” Pixelated Art
Do tính chất không thể thay thế nên NFT được định giá cao do đó quy mô của thị trường NFT rất khó đánh giá. Ước tính tốt nhất mà tôi từng thấy đến từ nhóm tại NFT Valuations, được giám sát bởi khoa tiền điện tử tại Đại học Nicosia (một trong những tổ chức học thuật sớm nhất có dấu ấn tiền điện tử thực sự).
Họ đánh giá mức vốn hóa thị trường NFT hiện tại vào khoảng 7,5-10,0 tỷ đô la, với 2/3 trong số đó đến từ các bộ sưu tập Profile Picture (“PFP”) như Crypto Punks và Bored Apes.
Yuga Labs, người tạo ra Bored Ape Yacht Club (“BAYC”) đã có một năm thú vị. Hiện đây là dự án NFT lớn thứ hai tính theo “vốn hóa thị trường” và dự án được tác giả đánh dấu để theo dõi vì “có vẻ như sự đổi mới được gói gọn trong một trò đùa.”
Để tìm hiểu về dự án này, bạn có thể đọc thêm thông tin tại đây (link bài viết cần tài khoản pro để đọc – nếu bạn quan tâm hãy comment trên các kênh của CoinF – mình sẽ gửi đến bạn một bản sao chép).
Về cơ bản, Apecoin là một thử nghiệm mới lạ và Yuga Labs cho biết:
“BAYC (và các dự án chị em của nó là Mutant Apes Yacht Club và Bored Apes Kennel Club) muốn pfp (Profile Picture NFT – loại NFT có thể dùng làm ảnh đại diện) của chúng tôi trở nên hữu ích và đại diện cho quyền truy cập không giới hạn vào cộng đồng NFT OG sôi động, cùng gặp gỡ, mặc cùng áo hoodie và cùng nhau xâm chiếm metaverse. H lớn thứ tư tính theo số lượngãy tạo token quản trị và sau đó cho phép mọi người mua các lô của siêu dữ liệu BAYC bằng loại tiền tệ dễ thay thế hơn đó.”
Có thể thấy, việc sở hữu NFT có thể đánh giá được mức độ giàu có của người sở hữu thông qua ảnh đại diện bằng NFT của họ trên twitter. Đồng thời với những quyền lợi sở hữu NFT để mua sớm và có quyền truy cập các NFT khác dẫn đến làn sóng tăng giá NFT BAYC. Đây chính là đặc điểm của sức hấp dẫn trong các cộng đồng ảo, tương tự với việc Dogecoin và Shiba Inu không có các trường hợp sử dụng cụ thể nhưng vẫn có giá trị hơn Uniswap ngay cả khi cộng đồng của họ đang phải trải qua thị trường gấu rất khó khăn và kém thanh khoản.
NFT – nghệ thuật kỹ thuật số
Nghệ thuật kỹ thuật số tốt hơn một chút so với PFP (Profile Picture). Art Blocks ra mắt bộ sưu tập NFT nghệ thuật tổng quát, là dự án NFT lớn thứ tư tính theo số lượng và các bộ sưu tập khác nhau của nó đại diện cho bốn trong số 20 bộ sưu tập hàng đầu tính theo giá sàn. Art Blocks bán những thứ như tranh vẽ nguệch ngoạc với giá hàng nghìn đô la Mỹ không dành cho những người ngoại đạo kém hiểu biết.
Các NFT trông như thế này:
Nghệ thuật là nghệ thuật, và giá trị của nó nằm trong mắt của người xem và thị trường.
Đối với nghệ thuật sáng tạo, đó có thể là các NFT do AI kết hợp để tạo nội dung trò chơi, nhân vật, biểu tượng/thiết kế, âm nhạc, nội dung…Một nhiếp ảnh gia sẽ chụp nhiều ảnh và chọn một ảnh. Tương tự như vậy, các nghệ sĩ sáng tạo sẽ chỉnh sửa hình ảnh thông qua mã code và bán những thứ tốt nhất trong nhóm. Hoặc bạn có thể kết hợp các NFT để có các NFT danh tiếng về nghệ thuật sáng tạo trông và cảm thấy “ưu tú”. Phụ thuộc vào thế giới quan của bạn, tôi cho rằng những gì chúng ta đã thấy từ OpenAI năm nay, tôi sẽ quen với việc lĩnh vực khoa học viễn tưởng trở thành hiện thực sớm hơn dự kiến. Bạn có thể tìm hiểu thêm về NFT – nghệ thuật kỹ thuật số tại đây
Các doanh nghiệp tích hợp NFT
NFT đã chứng tỏ là ngành kinh doanh lớn đối với các thương hiệu lớn vào năm ngoái. Các thương hiệu xa xỉ (Gucci, Dolce & Gabbana), các giải đấu thể thao chuyên nghiệp (NBA Top Shots) và các công ty thực phẩm và đồ uống (Starbucks) đều nhảy lên chuyến NFT hype và các sản phẩm có chi phí cận biên thấp (lợi nhuận bất ngờ) mà nó đã mang lại cho họ vào năm ngoái khi thị trường nóng.
Rất ít trong số các bộ sưu tập này duy trì được giá trị của chúng trong năm qua, nhưng chúng ta vẫn tiếp tục chứng kiến những động thái mạnh mẽ từ các thương hiệu lâu đời và các công ty công nghệ non-crypto đang tìm cách tích hợp NFT vào nền tảng của họ. Reddit đã khởi chạy một chương trình hình đại diện có thể sưu tập, đã thu hút được 3 triệu người dùng. Meta đang tạo ra một thị trường NFT sẽ được tích hợp vào nền tảng Facebook và Instagram. Tôi cá rằng chúng ta sẽ tiếp tục thấy nhiều thử nghiệm hơn với NFT trên Twitter của Elon Musk.
Thời trang có thể đang phát triển kỹ thuật số nhanh nhất. Mặc dù thời trang kỹ thuật số không phải là một hiện tượng mới – hàng hóa ảo và chăm sóc da hiện là một thị trường trị giá 50 tỷ đô la. Do đó khi thời trang được mã hóa sẽ mở ra một thế giới cơ hội mới cho các thương hiệu.
Cho dù đó chỉ là kỹ thuật số (lý tưởng là NFT có thể được đeo trong trò chơi, lưu trữ siêu dữ liệu và có thể chuyển nhượng và kết hợp giữa các nền tảng) hay kết hợp kỹ thuật số/vật lý (NFT có thể đổi lấy vật phẩm hoặc được hiển thị trên một người trong ảnh hoặc video ), có rất nhiều nhu cầu. Gucci đã bán một phiên bản kỹ thuật số là một trong những chiếc túi vật lý của mình trên Roblox và nó được bán với giá cao hơn 800 đô la so với hàng thật. Dòng chảy kỹ thuật số sẽ trở nên phổ biến hơn khi các game thủ yêu cầu nhiều tùy chỉnh hơn xung quanh danh tính kỹ thuật số của họ.
Tôi hào hứng với các thương hiệu và nghệ sĩ hơn là với các nhà đầu cơ. Tôi nghĩ rằng kỷ nguyên nhỏ của NFT với tư cách là “khoản đầu tư” phần lớn đã kết thúc. Kỷ nguyên của NFT với tư cách là “vật tư tiêu dùng” kỹ thuật số chỉ mới bắt đầu.
GameFi
GameFi trên web3 được thiết kế theo hướng trao quyền cho người chơi sở hữu các vật phẩm kỹ thuật số và sử dụng token để tạo nền kinh tế trong game đồng thời có quyền quản trị game. Người chơi sẽ có cổ phần trong Game mà họ đang chơi thông qua NFT hoặc token. Do đó người chơi sẽ cảm thấy được đầu tư nhiều hơn vào thành công của trò chơi. Từ đó sẽ dành nhiều thời gian và tiền bạc hơn để chơi.
Nếu các nhà phát triển đạt được số lượng người chơi trung thành, người chơi sẽ muốn mua và bán vật phẩm (NFT) và nền kinh tế trong trò chơi có thể xuất hiện làm thay đổi mô hình kinh doanh trò chơi truyền thống. Thay vì trò chơi trích xuất giá trị từ người chơi thông qua lượt tải xuống và giao dịch vi mô (mua bán vật phẩm trong game truyền thống). Ngoài ra, các nhà phát triển Game có thể kiếm tiền với tư cách là người điều hành thị trường (phí giao dịch). Người dùng được khuyến khích mua hoặc kiếm các vật phẩm hàng đầu trong Game (ví dụ: mô hình Play to Earn (“P2E”) được phổ biến bởi Axie Infinity).
Tuy nhiên GameFi đang tồn tại nhiều vấn đề:
1. Để xây dựng thương hiệu trò chơi P2E bền vững, trò chơi cần phải thú vị. Axie có vui không? Hay đó là một khoảnh khắc lóe lên trong thời điểm ban đầu, bong bóng hoặc câu chuyện thành công ngang bằng với các nhóm DeFi 2.000% APY tăng vọt trong giây lát, sau đó giảm xuống? Hầu hết người chơi coi Axie là một công cụ kiếm tiền chứ không phải là trò chơi tiêu khiển.
2. Để tạo ra một trò chơi thú vị, các nhà phát triển thường cần rất nhiều tiền. Thời gian phát triển kéo dài và sản phẩm cuối cùng đắt tiền. Quá trình phát triển trò chơi dài hơn đáng kể so với phần mềm do đồ họa và hiệu ứng Game càng sống động thì càng phức tạp. Chất lượng của Gamei càng cao, dòng thời gian càng dài. Khi các vật phẩm NFT trong Game và cơ chế token phức tạp cũng được đưa vào, quá trình phát triển Game có thể còn lâu hơn và khó thay đổi hơn so với các dApps khác.
3. Không thể phủ nhận rằng Axie đã đánh bại thị trường với 1,35 tỷ đô la doanh thu, nhiều hơn bất kỳ ứng dụng dApp khác và hơn 450 triệu đô la so với giao thức có doanh thu cao thứ hai là OpenSea. Tuy nhiên chúng ta hãy cùng đánh giá xu hướng của GameFi trong thời kỳ tiếp theo:
Theo như thống kê của token terminal doanh thu của GameFi đã giảm xuống chỉ còn khoảng 1 triệu đô trong năm nay.
Tôi hoàn toàn hiểu và đánh giá cao rằng thị trường Game rất lớn với gần 200 tỷ đô la mỗi năm, và tôi hoàn toàn mong đợi một số dự án sẽ đánh bại nó bằng một GameFi mới lạ vào một thời điểm nào đó. Nó thậm chí có thể là một trong những tia lửa cho khoảnh khắc “vượt qua vực thẳm” đối với thị trường crypto hoặc AR/VR. Nhưng đó cũng là lĩnh vực tiền điện tử được cường điệu hóa nhiều nhất hiện nay.
Năm ngoái, tôi đã nói: “Xu hướng P2E vẫn tiếp tục. Số tiền của những nền tảng này các hình thức GameFi đã tăng lên và chúng được thiết lập cho một chu kỳ lặp lại và phát triển đầy đủ bất kể sự điên cuồng của lĩnh vực này có giảm bớt vào năm tới hay không.”
Mặc dù tôi đã kỳ vọng tốc độ tăng trưởng của Axie sẽ không giảm đi quá nhanh, nhưng tôi nghĩ rằng một số nỗ lực lớn đối với GameFi vào năm ngoái là dựa trên nỗ lực phát triển thực chất của một số dự án.
Tóm lại, GameFi vẫn còn nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng cần thời gian đủ lớn và sự cải tiến công nghệ cũng như mô hình kinh doanh trong Game cần phải được xem xét một cách kỹ lưỡng để tránh siêu lạm phát. Tác giả cho rằng, GameFi vẫn mới đang trong thời kỳ đầu phát triển giống như mạng xã hội thời kỳ đầu, và ông cũng ko tham gia quá sớm trong giai đoạn này.
Truyền thông xã hội phi tập trung
Các thử nghiệm truyền thông xã hội phi tập trung (Decentralized Social- DeSoc) sẽ bén rễ vào năm 2023.
DeSoc thiết kế lại phương tiện truyền thông xã hội Web2 trên đường ray tiền điện tử. Nó có tiềm năng đóng vai trò là lớp nền cơ bản cho phép mọi người cùng các tổ chức có thể trao đổi giá trị trên internet. DeSoc mang đến cho mọi người danh tiếng trên blockchain, tổ chức (DAO) và quyền sở hữu nội dung của họ. Nó cũng giới thiệu những cách mới để mọi người nắm bắt tốt hơn giá trị IP trực tuyến của họ. DeSoc sẽ thay đổi cách giá trị luân chuyển trên internet.
Hiện tại, lĩnh vực DeSoc được chia thành ba lớp: giao diện người dùng, lớp biểu đồ xã hội và lưu trữ nội dung. Giao diện người dùng như Lenster giống với các ứng dụng truyền thông xã hội truyền thống, nhưng chúng đọc và ghi dữ liệu vào lớp biểu đồ xã hội (Lens, Farcaster) và lớp lưu trữ nội dung (IPFS, Arweave) thay vì ứng dụng của riêng chúng. Tuy nhiên, phần cốt lõi của DeSoc là lớp biểu đồ xã hội.
(Lớp biểu đồ xã hội là mô tả tất cả các thành viên, tổ chức, nhóm và các thành phần cuối người dùng khác của mạng xã hội và mối quan hệ / kết nối giữa chúng. Một biểu đồ xã hội giúp minh họa và lập bản đồ cấu trúc tổng thể và mối liên hệ của các thành viên mạng xã hội)
Không giống như biểu đồ xã hội truyền thống, biểu đồ xã hội DeSoc hoàn toàn mở và có thể kết hợp được. Bất kỳ nhà phát triển nào cũng có thể tạo một ứng dụng trên biểu đồ xã hội DeSoc và áp dụng các mô hình kiếm tiền. Người dùng có thể sử dụng các ứng dụng này và thực sự trực quan hóa biểu đồ xã hội của họ do tính mở của dữ liệu.
Hầu hết giá trị trong DeSoc có thể sẽ tích lũy cho các lớp nội dung và biểu đồ xã hội. Sau khi các kết nối và nội dung của người dùng được lưu trữ trong lớp biểu đồ xã hội, họ có thể sử dụng chúng ở bất kỳ giao diện người dùng nào. Các hiệu ứng mạng runway của phương tiện truyền thông xã hội Web2 sẽ không bị khóa vào một giao diện người dùng duy nhất (có thể kiểm duyệt) như chúng ta thấy ngày nay.
Thách thức cơ sở hạ tầng cốt lõi mà DeSoc phải đối mặt là khả năng mở rộng của các mạng lớp cơ sở như Polygon và Etheruem. Số địa chỉ hoạt động hàng ngày cao nhất của Polygon là 1,5 triệu, đơn đặt hàng có cường độ hạn chế hơn cả các mạng xã hội hạng trung như Twitch có hơn 140 triệu MAU. Để đạt được sự áp dụng rộng rãi, các giao thức DeSoc sẽ cần hoạt động dựa trên các giải pháp mở rộng tiên tiến như tổng số, song song hóa và tính khả dụng của dữ liệu.
Đầu tư vào lĩnh vực này là tốt cho những thách thức về khả năng mở rộng của hệ sinh thái rộng lớn hơn. DeSoc cuối cùng cũng có thể đóng vai trò là xương sống liên lạc cho nhiều DAO và hội nhóm.
Tác giả cảm thấy lạc quan với DeSoc về một vài lý do sau:
- Tôi nghĩ rằng việc xây dựng lặp đi lặp lại các mạng truyền thông DeSoc sẽ dễ dàng hơn (điều này đã đúng trong lịch sử khi bạn xem xét chi tiêu vốn của các hãng truyền thông xã hội so với các studio trò chơi)
- Nhiều hơn nữa giá trị trong trò chơi nằm ở phần giao diện người dùng (được xây dựng tốt nhất bởi những người có tầm nhìn tập trung) so với phần cuối (dễ dàng phân cấp hơn thông qua phần mềm nguồn mở). Ngành công nghiệp xã hội Web2 tình cờ có quy mô gần giống với không gian trò chơi, chỉ riêng doanh thu quảng cáo hàng năm là 220 tỷ đô la. Nếu bạn đưa nội dung và giải trí kỹ thuật số (mua và đăng ký trực tiếp của người tiêu dùng) vào thị trường địa chỉ DeSoc, thì bạn sẽ đạt gần 1 nghìn tỷ đô la doanh thu hàng năm. Tính minh bạch, quyền kiểm soát của người dùng đối với các thuật toán, tính di động, chia sẻ doanh thu, 8 tỷ người dùng.
Trên đây là một số xu hướng về NFT và truyền thông xã hội được chọn lọc từ báo cáo của Messari năm 2022. CoinF sẽ tiếp tục thông tin cho các bạn các xu hướng về DAO, Web3 hay DeFi trong các bài viết sau.
CoinF sẽ tiếp tục cập nhật thông tin mới nhất cho bạn trên các kênh channel.
Nếu bạn quan tâm đến các thông tin khác của thị trường và các dự án, hãy đăng ký và tham gia các nhóm, channel của CoinF dưới đây để được thảo luận cùng các admin và nhiều member khác trong cộng đồng:
